Inne urządzenia pomiarowe to grupa specjalistycznych przyrządów do zadań, jakich nie wykonasz zwykłym multimetrem czy dalmierzem. Skupia sprzęt o wąskim zastosowaniu, ale niezwykle przydatny w swojej dziedzinie. Poniżej wymieniamy najpopularniejsze typy urządzeń z tej kategorii i ich zastosowania:

• Testery instalacji elektrycznych – to przyrządy dla elektryków i nie tylko. Należą do nich np. wskaźniki kolejności faz w sieciach trójfazowych (pozwalają sprawdzić, czy przewody fazowe są podłączone we właściwej kolejności – istotne przy instalowaniu silników elektrycznych), oraz bezkontaktowe testery napięcia (NCV), które wykrywają obecność napięcia przemiennego w przewodach bez konieczności dotykania ich. Takie detektory sygnalizują (diodą lub brzęczykiem) istnienie pola elektrycznego – przydatne przy szybkim sprawdzaniu, czy w gniazdku jest prąd lub który przewód w puszce jest „gorący”.

• Wilgotnościomierze – urządzenia do pomiaru zawartości wilgoci w różnych materiałach. Najczęściej spotkasz wilgotnościomierze do drewna i materiałów budowlanych (tynków, betonów). Za pomocą wbijanych elektrod lub pomiaru pojemnościowego oceniają one procentową wilgotność danego materiału. To niezbędne narzędzie dla stolarzy, parkieciarzy, budowlańców – pomoże stwierdzić, czy drewno jest dostatecznie wysuszone przed lakierowaniem, czy w ścianie nie ma nadmiernej wilgoci. W pomiarach wilgotności kluczowa jest kalibracja dla danego gatunku materiału i temperatury, ale nowoczesne wilgotnościomierze mają wbudowane skale i kompensacje, które ułatwiają uzyskanie wiarygodnego wyniku.

• Detektory przewodów i elementów w ścianach – przy remontach i wierceniu warto wiedzieć, co kryje się pod tynkiem. Wykrywacze kabli, metalu i drewna pozwalają zlokalizować przebieg kabli elektrycznych, metalowe rury, a nawet drewniane elementy konstrukcyjne (np. belki) niewidoczne z zewnątrz. Działają na zasadzie pomiaru zmian pola magnetycznego lub pojemności i sygnalizują znalezienie obiektu (lampkami lub na ekranie LCD). Dzięki nim unikniesz przewiercenia przewodu pod napięciem czy rury z wodą podczas wiercenia otworów w ścianie.

• Inne niestandardowe mierniki – w tej kategorii mogą pojawić się też inne przyrządy pomiarowe, które trudno przyporządkować gdzie indziej. Przykładowo mogą to być mierniki natężenia dźwięku (decybelomierze), luksomierze do pomiaru natężenia oświetlenia, mierniki promieniowania (dozymetry), testery jakości wody czy czujniki punktu rosy. Oferta może się zmieniać, ale zawsze są to urządzenia przydatne do specyficznych pomiarów w warsztacie lub domu.

Przykładowe produkty z kategorii Inne urządzenia pomiarowe

• Tester kolejności faz SM852B – przyrząd dla elektryków pozwalający upewnić się co do kolejności faz w gnieździe trójfazowym. W zestawie są trzy sondy, które przykłada się do kontaktów fazowych – urządzenie za pomocą lampek lub wyświetlacza wskazuje, czy sekwencja faz jest prawidłowa (ABC), a także sygnalizuje ewentualny brak którejś z faz. Niezbędny podczas podłączania silników i konfiguracji rozdzielnic zasilających maszyny.

• Wilgotnościomierz do drewna (miernik wilgoci) – kieszonkowy miernik wilgotności wyposażony w dwie igłowe elektrody do wbicia w testowany materiał. Po wciśnięciu przycisku na wyświetlaczu LCD pokaże procentową zawartość wilgoci (np. zakres 5% – 40% dla drewna). Przydatny dla osób suszących drewno opałowe, wykonujących podłogi drewniane czy sprawdzających zawilgocenie ścian po zalaniu.

• Bezdotykowy tester napięcia (NCV) TP10 – poręczny detektor wyglądający jak mały śrubokręt. Po zbliżeniu do przewodu pod napięciem wydaje sygnał świetlny i dźwiękowy, alarmując o obecności wysokiego napięcia AC. Ma wbudowaną latarkę LED, co ułatwia pracę w zaciemnionych miejscach. Zasilany bateriami – jest podstawowym wyposażeniem przy diagnozie instalacji elektrycznych i pomaga szybko sprawdzić, które przewody są „pod prądem”.

• Wykrywacz kabli i profili FNIRSI WD-02 – uniwersalny detektor ścienny zdolny wykryć metal (pręty zbrojeniowe, rury) do głębokości ok. 8 cm, drewno (elementy konstrukcyjne) do ok. 3–4 cm oraz przewody pod napięciem do ok. 5 cm. Posiada czytelny ekran LCD pokazujący odczyty oraz diody i sygnał dźwiękowy informujące o zbliżaniu się do obiektu. Niezastąpiony podczas wiercenia – pomaga uniknąć uszkodzenia ukrytej instalacji.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

P: Jak działa bezdotykowy tester napięcia i czy jest wiarygodny?
O: Bezdotykowy tester napięcia (NCV) wykrywa obecność pola elektrycznego wokół przewodu pod napięciem. Wystarczy zbliżyć go do izolacji kabla lub gniazdka – jeśli w środku płynie prąd zmienny, tester zaświeci się i zapiszczy. Jest to szybka i wiarygodna metoda stwierdzenia, czy dany przewód jest „pod prądem”, choć nie podaje wartości napięcia. Dla pewności zawsze warto przed użyciem sprawdzić tester na znanym, działającym gniazdku (tzw. test na znanym źródle), a w trakcie pomiaru pamiętać, że bardzo gruba izolacja lub metalowy ekran przewodu mogą osłabić sygnał.

P: Do czego potrzebny jest tester kolejności faz?
O: W sieciach trójfazowych kolejność faz ma znaczenie – np. silnik elektryczny przy złej kolejności faz będzie obracał się w przeciwnym kierunku niż zamierzony. Tester kolejności faz pozwala szybko sprawdzić, czy trzy fazy w gnieździe lub kablu są podłączone we właściwej sekwencji (L1, L2, L3). Przydaje się instalatorom maszyn i rozdzielni: dzięki niemu można uniknąć pomyłki skutkującej nieprawidłowym działaniem silników i urządzeń trójfazowych.

P: Jak głęboko detektor przewodów wykryje kabel w ścianie?
O: To zależy od modelu detektora i od rodzaju ściany. Typowe wykrywacze potrafią zlokalizować przewód elektryczny pod napięciem na głębokości ok. 5–6 cm. Metalowe elementy (rury, pręty) zwykle wykrywają nieco głębiej (nawet do 8–10 cm), a drewniane belki – płycej (3–4 cm), ponieważ drewno słabiej wpływa na pole. Jeśli ściana ma wiele warstw (np. płytę g-k na stelażu z profili metalowych) lub duże zagęszczenie prętów zbrojeniowych, skuteczna głębokość może być mniejsza. Zawsze warto przeprowadzić kilka prób z różnych stron danego miejsca dla pewności.

P: Czy wilgotnościomierz do drewna wymaga kalibracji?
O: Większość wilgotnościomierzy jest fabrycznie skalibrowana dla typowych gatunków drewna. Bardziej zaawansowane modele pozwalają wybrać grupę materiału (np. miękkie drewno, twarde drewno, tynk) lub wprowadzić poprawkę. W praktyce, do kontroli suchego drewna przed obróbką wystarcza pomiar z domyślnych ustawień – drobne różnice procentowe nie wpływają znacząco na decyzję, czy materiał jest dostatecznie suchy. Jeśli potrzebujesz dużej dokładności, możesz wzorcowo zmierzyć wilgotność metodą suszarkową i porównać z odczytem miernika, korygując go w miarę możliwości.

P: Czy detektor kabli wykryje przewody, jeśli nie płynie w nich prąd?
O: Wielofunkcyjne detektory zwykle wykrywają obecność metalu, więc potrafią znaleźć miedziany przewód nawet bez napięcia (działają wtedy w trybie wykrywania metalu). Jednak łatwiej im wykryć kabel pod napięciem, bo rejestrują dodatkowo pole elektryczne. Dlatego najlepiej jest włączyć zasilanie w poszukiwanym kablu – jeśli to bezpieczne – by detektor miał ułatwione zadanie. W trybie wykrywania prądu zmiennego (NCV) urządzenie zasygnalizuje tylko przewody, w których płynie prąd.

P: Jaka jest minimalna wilgotność, jaką pokaże wilgotnościomierz?
O: Typowe wilgotnościomierze do drewna działają w zakresie około 5% – 40% wilgotności. Odczyty poniżej ~5% zwykle nie są już wyświetlane (pokazują np. „Lo”), bo takie niskie wartości oznaczają bardzo suche drewno, rzadko spotykane w praktyce. Wilgotnościomierze do materiałów budowlanych mogą mieć szersze zakresy (czasem 0–100 w skali względnej). W skrócie: większość mierników pokaże, że drewno jest „bardzo suche”, gdy wilgotność spadnie do kilku procent – co zwykle jest celem suszenia.

P: Czy mierniki z tej kategorii są trudne w obsłudze?
O: Większość tych urządzeń jest zaprojektowana tak, by były intuicyjne w obsłudze mimo specjalistycznego charakteru. Testery napięcia zwykle włączają się automatycznie po wykryciu pola (lub mają jeden przycisk), wilgotnościomierze często mają tylko przycisk pomiaru i ewentualnie wybór typu materiału, detektory kabli mają przełącznik trybów i wskaźniki. Producenci starają się, by obsługa sprowadzała się do minimum czynności – w razie czego warto rzucić okiem do dołączonej instrukcji, ale pierwsze pomiary da się przeprowadzić od razu po włożeniu baterii do urządzenia.