Rezystor (opornik) to bierny element elektryczny, którego zadaniem jest ograniczanie przepływu prądu i dzielenie napięcia. Mierzony jest w omach (Ω). Używa się go praktycznie w każdym obwodzie elektronicznym. Stosujemy rezystory do ustawiania prądu diody LED (poprzez dołączenie go szeregowo), tworzenia dzielników napięcia (np. jako proste czujniki poziomu), zabezpieczania wejść układów, czy formowania filtrów RC (rezystor-kondensator). W tej kategorii produktów dominuje:

• Rezystory przewlekane (TO-220, drutowe itp.): Dostępne w wersji węglowej, metalizowanej lub drutowej. Nasza oferta zawiera przede wszystkim popularne rezystory 0,25 W węglowe z tolerancją 5%. Zestawy typu G-244 zawierają wiele najczęściej używanych wartości: 10 Ω, 47 Ω, 100 Ω, 1 kΩ, 10 kΩ itd. Pozwala to mieć w warsztacie wszystko pod ręką.

• Rezystory SMD: Choć w głównej kategorii „Rezystory” oferowany jest zestaw przewlekanych, warto wspomnieć, że rezystory występują też w obudowach SMD (chip). W naszym sklepie dostępne są zestawy do nauki lutowania SMD, zawierające rezystory SMD (np. serię HKT002). W praktyce dla hobbystów przydają się one w montażu powierzchniowym.

• Zestawy rezystorów: Najwygodniejszą formą zakupu jest zestaw różnych rezystorów. Oferujemy komplety po kilkaset sztuk w 30 wartościach. Umożliwiają one szybkie dobieranie i wymianę rezystorów podczas eksperymentów.

• Parametry rezystorów: Najważniejsze parametry to wartość rezystancji (w Ω), moc (0,25 W, 0,5 W, 1 W itp.), tolerancja (%) i rodzaj (węglowy, metalizowany, drutowy). Rezystory różnią się także fizyczną wielkością – np. 0,25 W jest niewielki, a rezystor 1 W może być już znacznie większy.

Zastosowania rezystorów

• Ograniczanie prądu: Najczęściej używane do ograniczenia prądu w układach. Przykład: rezystor szeregowo z diodą LED, aby prąd przez diodę nie przekroczył dopuszczalnej wartości.

• Dzielniki napięcia: Dwa lub więcej rezystorów w układzie szeregowym mogą tworzyć dzielnik napięcia, dostarczający obwodowi niższe napięcie. Stosowane m.in. w układach analogowych (np. jako prosty czujnik poziomu sygnału).

• Stabilizacja i filtrowanie: W połączeniu z kondensatorami (układy RC) rezystory stabilizują napięcia (filtry dolnoprzepustowe), wyznaczają czas reakcji (w obwodach opóźniających) lub kształtują przebiegi (prostowniki z kondensatorami).

• Pomiar prądu: Przez dodanie rezystora do toru prądowego można mierzyć spadek napięcia i ocenić natężenie prądu (tzw. rezystor pomiarowy, choć o małej wartości).

• Deglomeracja i separacja: W niektórych obwodach rezystory pełnią funkcję separującą (np. podciągającą rezystor pull-up do zasilania, by stabilizować stan linii logicznej).

• Eksperymenty i edukacja: Zestawy rezystorów są niezastąpione w nauce elektroniki – pozwalają sprawdzić prawo Ohma i naukę podstawowych schematów bez potrzeby cięcia drutu.

Cechy charakterystyczne

• Kody paskowe: Większość rezystorów przewlekanych oznaczana jest za pomocą kodu paskowego (4 paski: 3 dla wartości, 1 dla tolerancji). Na przykład kod "473" oznacza 47 × 10^3 Ω = 47 kΩ.

• Moc i rozmiar: Rezystory 0,25 W mają moc wystarczającą do prądów rzędu kilku mA przy typowych napięciach sygnałowych. Rezystor 0,5 W jest nieco większy i lepiej radzi sobie z ciepłem. W ofertach specjalnych czasem pojawiają się wyższe moce (np. zestawy 0,6 W).

• Materiał wykonania: Najprostsze to węglowe (szczególnie w tanich zestawach). Trwalsze i precyzyjniejsze to metalizowane (zwykle 1% lub lepsza tolerancja). Drutowe są używane przy wysokich mocach (1–5 W), nie występują w naszych podstawowych zestawach.

• Stabilność: Rezystory drutowe są najbardziej stabilne temperaturowo, węglowe najmniej. Dlatego w precyzyjnych układach zamiast węglowych używa się metalizowanych. Jednak w większości hobbystycznych projektów rezystory węglowe 0,25 W są wystarczające.

• Odporność na przepięcia: W standardzie rezystory 0,25 W wytrzymują około 250 V. Przy wyższych napięciach należy dobrać mocniejszy rezystor lub specjalny (np. z większą odległością ścieżki).

Przykładowe produkty Elektroweb

• Zestaw rezystorów 0,25W 600szt : 30 wartości po 20 sztuk każdy (0Ω, 10Ω, 33Ω, 100Ω, 330Ω, 1 kΩ, 4.7 kΩ, 10 kΩ, 47 kΩ, 100 kΩ itp.), moc 0,25 W, tolerancja 5%. To podstawowy zestaw do każdego warsztatu elektronicznego.

• Rezystor 1 kΩ 0,25W (pozycja w powyższym zestawie) – popularny do dzielników napięcia, podciągaczy.

• Inne zestawy i akcesoria: W dziale „Zestawy DIY” dostępny jest między innymi zestaw do nauki lutowania SMD (HKT002), zawierający rezystory SMD, kondensatory, diody itp., co może być interesujące dla osób uczących się montażu elementów powierzchniowych.

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

• Co to jest rezystor? Rezystor (opornik) to bierny element elektroniczny o określonym oporze (w omach). Służy do ograniczania prądu i dzielenia napięcia w obwodzie.

• Do czego służy rezystor w układzie z diodą LED? Rezystor włącza się szeregowo z diodą LED, by ograniczyć prąd płynący przez diodę. Dzięki temu dioda świeci bezpiecznym natężeniem, a resztę napięcia „spala” rezystor.

• Jak obliczyć wartość rezystora? Korzystamy z prawa Ohma: R = (U_zasilania – U_dioda) / I. Na przykład: zasilacz 5 V, dioda czerwona ~2 V, chcemy 10 mA, to R = (5–2)/0.01 = 300 Ω (bliższa dostępna wartość to 330 Ω).

• Co oznacza 0,25W na rezystorze? To maksymalna moc, jaką może się nagrzać rezystor, zanim ulegnie uszkodzeniu. 0,25 W oznacza, że przy przejściu mocy powyżej 0,25 W rezystor mocno się grzeje i może się spalić lub zmienić wartość.

• Czym różni się rezystor węglowy od metalizowanego? Węglowy jest tańszy, ale mniej stabilny temperaturowo i ma większą tolerancję (zwykle 5–20%). Metalizowany jest dokładniejszy (1–5%), mniej szumi i lepiej trzyma wartość. W praktyce do hobbystycznych projektów często wystarczają węglowe.

• Jak odczytać kod paskowy rezystora? Rezystory przewlekane zwykle mają trzy paski (dwa znaczące i jeden mnożnik) oraz czwarty pasek tolerancji. Np. kod paskowy 473 oznacza 47 × 10^3 Ω = 47 kΩ. Czwarty pasek (np. złoty) to tolerancja ±5%.

• Czy można łączyć rezystory w celu uzyskania innej wartości? Tak. Łączenie szeregowe sumuje wartości oporów (R_tot = R1 + R2 + …), a równoległe daje R_tot = (R1·R2)/(R1 + R2) (dla dwóch rezystorów). Na przykład, dwie połączone równolegle po 10 kΩ dadzą 5 kΩ efektywnie.

• Dlaczego zestaw rezystorów jest przydatny? Posiadanie zestawu (jak G-244) daje możliwość szybkiego doboru oporu bez potrzeby pojedynczego kupowania każdej wartości. Jest to wygodne w prototypowaniu i edukacji – zawsze masz pod ręką potrzebne rezystory.

• Jak sprawdzić rezystor? Multimetrem – ustaw tryb pomiaru rezystancji (ohm). Odłącz rezystor od układu (najlepiej) i przyłóż końcówki multimetru do nóżek rezystora. Powinieneś otrzymać wartość bliską nominalnej (w granicach tolerancji). Jeśli wartość jest dużo inna, rezystor może być uszkodzony.